Bedensel Engelli Bireyler Destek Eğitim Programı
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Fizyoterapi Nedir?
Fizyoterapi
(fizik tedavi); yaralanma, hastalık, travma ya da yaşlılık gibi nedenlerle,
doğuştan veya sonradan oluşan, kalıcı veya geçici, kas iskelet sistemi, sinir
sistemi, kardiyovasküler sistemindeki fonksiyonel yetersizliklerin saptanması
ve bu fonksiyonel hareketlerin geri kazandırılması amaçlı çeşitli yöntemler kullanılarak
kişiye maksimum bağımsızlığının kazandırılmasıdır. Çok yönlü tedavi yaklaşımı
olan rehabilitasyon, bedensel engellilerde hastalığa ve hastaya özgü
fizyoterapi ve rehabilitasyon programını gerektirir.
Programın Genel Amaçları
1. Normal
motor gelişim basamaklarındaki becerileri kazanmaları
2.Duruş
(postür) ve hareket ile ilgili bozukluklarını en aza indirmeleri
3. Kaba ve
ince motor becerilerini geliştirmeleri
4. Günlük
yaşam aktivitelerinde bağımsız hareket edebilme becerileri kazanmaları
5. Bacak ve
kollarını fonksiyonel bir şekilde kullanmaları
6. Düzgün
duruş ve hareket için gerekli duyu, algı, bilişsel ve motor bütünlüğünü
sağlamaları
7. Transfer
ve yer değiştirmeye ve ilerlemeye yönelik (ambulasyon ) hareketlerini
geliştirmeleri
8. Yardımcı
cihaz, araç gereç ve ekipmanı kullanma becerisi geliştirmeleri
9. Gelişim
basamaklarına uygun davranma becerisi geliştirmeleri
10. Hareket
yeteneğinin yanı sıra bilişsel, duyusal, psikolojik ve sosyal bütünlüğü
geliştirmeleri
Kaba ve ince motor gelişim becerileri olumsuz
yönde etkileyen ,fonksiyonel hareket ve becerilerin kısıtlanmasına yol açan
sıklıkla karşılaşılan nedenler ;
1.Serebral Palsi: Doğum öncesinde, doğum sırasında ve doğum sonrası erken dönemdeki,
beyin hasarı sonucu ortaya çıkan, ilerleyici olmayan ancak yaşla birlikte
değişebilen, hareketi kısıtlayıcı, kalıcı motor fonksiyon kaybı, postür ve
hareket bozukluğu olarak tanımlanmaktadır. Serebral palside, beyinde oluşan
hasar ilerleyici değildir.Motor geriliğine; duyusal, bilişsel, iletişim, algılama,
epilepsi, davranış bozuklukları ve ikincil olarak gelişen kas iskelet sistemi
sorunları eşlik eder. Oluşacak ek sorunları engellemek ve çocukların yaşam
kalitelerini artırmak için, mümkün olan en erken yaşta tedaviye başlamak
gerekir.
2. Merkezi Sinir Sistemini Etkileyen Dejeneratif, Metabolik ve Genetik
Kökenli Hastalıklar:Motor gelişim geriliğine bağlı hareket ve fonksiyon kayıplarına yol
açar. (Down sendromu, Subakut sklerozan panensefalit, Joubert sendromu, Rett
sendromu,Prader-Willi sendromu,Williams sendromu vb.)
3. Mental Motor Retardasyon (MMR) (Mental Motor Gerilik): Zekâ, duyu, algı ve
motor bozuklukların çeşitli oranlarda bir arada görüldüğü durumu ifade eden
genel bir başlıktır.
4. Doğuştan Kol Felci (Brakial Pleksus Yaralanması):Doğum sırasında
kola giden sinirlerinzedelenmesine bağlı olarak ortaya çıkan, hareket ve duyuyu
etkileyen felç tablosudur.Tek taraflıdır.Etkilenen kolda tamamen bir felç
tablosu olabileceği gibi ağırlıklı olarak elde ya da omuz çevresindeki kasların
zayıflığı ile de seyredebilir.
5. Omurilik Kapanma Defektleri (Spina Bifida-Meningomyelosel): Omuriliğin ve
omurilik sıvısının dışarıya doğru kese şeklinde fıtıklaştığı ve bacaklarda tek
ya da çift taraflı değişen derecelerde felçlere neden olan bir hastalıktır.
Bazı hastalarda beyin omurilik sıvısının dolaşımının beyin içinde kapalı
kalması sonucu beyinde birikmesi ve buna bağlı başın büyüdüğü
(hidrosefali)görülebilir. Hidrosefali beyin gelişimini ciddi olarak
engelleyebilecek bir durumdur.
6. Doğuştan Kas Hastalıkları: İskelet kaslarının yapısındaki bozulma ve buna
bağlı ilerleyici kas güçsüzlüğü ile seyreden, doğumdan itibaren ortaya çıkan
bir grup hastalıktır. Kas güçsüzlüğünün yanı sıra eklem sertlikleri, şekil
bozuklukları ve ilerleyici sakatlık meydana gelebilir.
7. Travmatik Nedenli Merkezi Sinir Sistemi Yaralanmaları: Çoğunlukla trafik
kazası,yüksekten düşme, ateşli silah yaralanmaları gibi kazalar sonucunda
oluşmakta ve sinir sisteminde geçici ya da kalıcı özre neden olmaktadır.
8. Süreğen Hastalıklardan Kaynaklanan Motor Gelişim Gerilikleri: Doğuştan ya da
sonradan oluşabilen, yaşam boyu devam eden ve /veya ilerleyici, ince ve kaba
motor gelişim becerilerinde yetersizlik ortaya çıkaran durumları tanımlar
(epilepsi, osteogenesis imperfekta).